Cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo là dự án thành phần đầu tiên trên trục cao tốc Bắc – Nam phía Đông sở hữu hệ thống giao thông thông minh – ITS hiện đại nâng cao hiệu quả khai thác. Là đơn vị tiên phong ứng dụng hệ thống giao thông thông minh (Intelligent Transportation System – ITS) trong quản lý vận hành các công trình hạ tầng giao thông trong nước, Tập đoàn Đèo Cả không ngừng nâng cấp hiệu qủa ứng dụng ITS thông qua đào tạo nhân lực, đầu tư trang thiết bị hiện đại, cập nhật và làm chủ công nghệ. ITS là gì? ITS là hệ thống phục vụ hoạt động quản lý, vận hành các công trình hạ tầng giao thông, được thiết kế nhằm cho phép giám sát, phát hiện và xử lý các sự cố giao thông một cách nhanh chóng, tối ưu hóa hiệu suất khai thác, đảm bảo giao thông thông suốt, an toàn, hiệu quả, tiện lợi và thân thiện với môi trường. Nhờ vào hệ thống lưu trữ – phân tích dữ liệu, giám sát và điều khiển liên động các thiết bị, các sự cố giao thông có thể được nhận diện nguy cơ từ sớm, phát hiện và kích hoạt các biện pháp xử lý kịp thời với các kịch bản nhất quán, rút ngắn thời gian xử lý và giảm thiểu nguy cơ tắc nghẽn, mất an toàn giao thông. ITS bao gồm nhiều hợp phần như hệ thống điện, chiếu sáng,quạt thông gió, hệ thống phòng cháy chữa cháy,, camera giám sát và phát hiện sự cố, biển báo giao thông điện tử và đèn tín hiệu, hệ thống loa phóng thanh, radio/bộ đàm, và hệ thống thu phí ETC liên tuyến với đầu vào mở… ITS là một bộ phận của công trình đường cao tốc, nhằm tăng cường khả năng kết nối giữa người tham gia giao thông, phương tiện và kết cấu hạ tầng công trình. Trong đó, hệ thống camera trên tuyến được trang bị camera giám sát và camera tích hợp hệ thống phát hiện phương tiện (VDS). Các loại camera này dùng công nghệ xử lý ảnh AI chuyên dụng tiên tiến bậc nhất ngoài ra còn được hỗ trợ bởi các thiết bị ngoại vi như hồng ngoại, radar… Các camera PTZ có thể xoay 360 độ, đảm bảo quan sát toàn tuyến không có điểm mù; Camera VDS được tích hợp AI có các chức năng như phân loại phương tiện, nhận diện biển số, phát hiện và cảnh báo sự cố như xe đi quá tốc độ, luồng xe tắc nghẽn, xe dừng, đi sai làn, ngược chiều, vật rơi trên đường… Hình ảnh phương tiện lưu thông sẽ được thu thập, tổng hợp thông qua camera lắp đặt dọc tuyến và được truyền theo thời gian thực về trung tâm điều hành thông minh, đồng thời tích hợp tính năng sử dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ quá trình giám sát, theo dõi, vận hành và ra quyết định khi có các tình huống giao thông phát sinh. Bên trong hầm, ITS được liên kết với hệ thống cơ điện (phòng cháy chữa cháy, quạt jet, chiếu sáng, các sensor quan trắc…) đóng vai trò đặc biệt trong tình huống cần xử lý các sự cố nghiêm trọng như có sự cố cháy nổ. ITS còn cung cấp thông tin giao thông trực tiếp cho người tham gia giao thông, giúp họ nắm bắt được tình hình giao thông nhanh nhất. Các biển báo giao thông điện tử cung cấp thông tin về tình trạng giao thông, các sự cố, và các điều kiện giao thông khác, giúp người lái xe có thể điều chỉnh hành trình của mình một cách hợp lý. Ông Nguyễn Viết Huy – Phó cục trưởng Cục Đường cao tốc Việt Nam khẳng định ứng dụng ITS giúp nâng cao an toàn, hiệu quả quản lý và vận hành các công trình giao thông. “Hệ thống điều hành ITS bao gồm cả phần cứng và phần mềm, trong đó phần mềm kết nối các thiết bị với nhau để xử lý sự cố liên thông và đồng bộ. ITS cho phép xử lý sự cố nhanh hơn nhờ vào khả năng giám sát, phân tích từ xa thông qua camera và màn hình giám sát. Nếu không có hệ thống giao thông thông minh thì phải theo dõi bằng công tác tuần tra, kiểm soát. Khi có sự cố xảy ra, việc phát hiện kịp thời bị hạn chế”, ông Nguyễn Viết Huy nhấn mạnh. Việc giảm thiểu tắc nghẽn giao thông và cải thiện hiệu quả vận hành hệ thống giao thông cũng góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Các phương tiện không cần dừng lại tại các trạm thu phí, giúp giảm lượng khí thải và tiết kiệm nhiên liệu. Ngoài ra, ITS giúp đơn vị quản lý vận hành ghi nhận thông tin và khuyến nghị quản lý thiết bị vận hành để bảo trì sửa chữa, hỗ trợ cơ quan chức năng xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông thông qua dữ liệu được hệ thống thu thập và cung cấp. Tuyến cao tốc đầu tiên có ITS Cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo là dự án thành phần đầu tiên trên trục cao tốc Bắc – Nam phía Đông sở hữu ITS hiện đại, được liên danh nhà đầu tư do Tập đoàn Đèo Cả đứng đầu đầu tư hoàn thành ITS đồng bộ cùng phần tuyến và đưa vào hoạt động đồng bộ ngay khi tuyến cao tốc bắt đầu được vận hành khai thác. ITS tại cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo được tích hợp cả phần đường và hầm, với các cụm thiết bị ITS vận hành bằng năng lượng tái tạo sử dụng công nghệ pin điện mặt trời và
Tuyến cao tốc đi qua Khánh Hòa – Ninh Thuận – Bình Thuận, chính thức thông xe giúp việc đi lại từ TP.HCM tới các tỉnh thành phố ven biển Nam Trung bộ thuận lợi và nhanh chóng hơn. Đoạn Cam Lâm – Vĩnh Hảo là một trong ba dự án thành phần được đầu tư theo hình thức đối tác công – tư. Dự án có tổng mức đầu tư 8.925 tỷ đồng, với chiều dài 78,5km, đi qua Khánh Hoà, Ninh Thuận và Bình Thuận. Liên danh nhà đầu tư gồm Tập đoàn Đèo Cả, Công ty Xây dựng Đèo Cả và Tổng công ty Đầu tư xây dựng 194. Cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo đã hoàn thành đồng bộ 70km đường, 35 cầu, hai nút giao liên thông, 69km đường gom, 2,25km đường hầm xuyên núi, cùng hệ thống thiết bị, hệ thống ITS… được Hội đồng kiểm tra Nhà nước về công tác nghiệm thu công trình xây dựng chấp thuận kết quả nghiệm thu. Cục Đường bộ Việt Nam thống nhất Công ty cổ phần Đầu tư hạ tầng giao thông Đèo Cả (HHV) là đơn vị quản lý vận hành, bảo trì đảm bảo công trình đưa vào vận hành khai thác an toàn, thông suốt. Trên tuyến có hầm Núi Vung dài 2,2km, quy mô ba làn xe, bề rộng hầm 14m, giai đoạn 1 sử dụng ống hầm phải, lưu thông hai chiều. Đây là hầm đường bộ lớn thứ tư cả nước sau hầm Hải Vân, Đèo Cả và Cù Mông do Tập đoàn Đèo Cả thực hiện. Để thực hiện dự án, liên danh nhà thầu đã phải khắc phục nhiều khó khăn tại nơi có khí hậu nắng nóng quanh năm, phải kéo điện, kéo nước từ những nơi địa hình hiểm trở, phức tạp… Thời điểm triển khai dự án cũng là lúc dịch Covid-19 bùng phát mạnh, nhưng với tinh thần làm việc “xuyên đêm, xuyên lễ tết, xuyên dịch”, Tập đoàn Đèo Cả đã tăng cường tuyển dụng, đào tạo nhân lực địa phương, nỗ lực huy động hàng ngàn nhân sự, máy móc, thiết bị, bố trí các mũi thi công dự án. Vượt qua “bão dịch” dự án lại đối mặt với “bão giá vật liệu”, ban điều hành dự án đã chủ động đề xuất bổ sung mỏ vật liệu cấp theo cơ chế đặc thù, kết hợp tận dụng đất cải tạo nông nghiệp, sử dụng nguồn đá đào hầm kịp thời phục vụ thi công. Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, “chỉ bàn làm, không bàn lùi”… liên danh nhà đầu tư Đèo Cả – 194 do Tập đoàn Đèo Cả đứng đầu cùng các nhà thầu thi công từng bước khắc phục khó khăn, áp dụng sáng kiến phương pháp vòm ngược giả để vượt địa chất yếu. Đồng thời tổ chức thi công khoa học, kiểm soát tiến độ và chi phí dự án bằng công nghệ mới như nhận diện khuôn mặt bằng sinh trắc học để quản lý nhân sự, cân điện tử để kiểm soát vật liệu, công nghệ BIM để quản lý chất lượng, tăng cường các mũi thi công để bù đắp tiến độ. Sau 30 tháng thi công, cao tốc chính thức được chấp thuận vào ngày 26/4/2024 để phục vụ nhu cầu gia tăng trong dịp lễ. Đây là tuyến cao tốc có hệ thống giao thông thông minh (Intelligent Transportation System – ITS), trạm dừng nghỉ tạm trên tuyến và đội ngũ quản lý vận hành đã được hoàn thiện đồng bộ cùng công trình. Trong đó các cụm thiết bị ITS và camera dọc tuyến được bố trí vận hành bằng năng lượng mặt trời, tiết kiệm điện năng tiêu thụ, tiết giảm chi phí và bảo vệ môi trường. Hệ thống ITS bao gồm camera giám sát (CCTV) và phát hiện sự cố, hệ thống thông tin vô tuyến UHF và loa phát thanh (PA, truyền dẫn số (DTS), bảng thông tin điện tử và đèn tín hiệu (VMS & SS), Trung tâm điều khiển hầm… Hệ thống này là một bộ phận của công trình đường bộ cao tốc, nhằm tăng cường khả năng kết nối giữa con người, phương tiện và kết cấu hạ tầng đường bộ cao tốc nhằm tối ưu hóa hiệu suất khai thác, đảm bảo giao thông thông suốt, an toàn, hiệu quả, tiện lợi và thân thiện với môi trường, đặc biệt có ý nghĩa trong công tác xử lý các tình huống sự cố. Hệ thống camera trên tuyến được trang bị hai loại là camera giám sát (CCTV) và camera tích hợp hệ thống phát hiện phương tiện (VDS). Các loại camera này dùng công nghệ xử lý ảnh AI chuyên dụng tiên tiến bậc nhất ngoài ra còn được hỗ trợ bởi các thiết bị ngoại vi như hồng ngoại, radar. Các camera PTZ có thể xoay 360 độ, đảm bảo quan sát toàn tuyến không có điểm mù; camera VDS được tích hợp AI có các chức năng như phân loại phương tiện, nhận diện biển số, phát hiện và cảnh báo sự cố như xe đi quá tốc độ, luồng xe tắc nghẽn, xe dừng, đi sai làn, ngược chiều, vật rơi trên đường. Ngoài ra nhà đầu tư dự án chủ động bỏ kinh phí xây dựng các trạm dừng nghỉ tạm trên tuyến để phục vụ người dân miễn phí trong thời gian chờ Bộ Giao thông vận tải phê duyệt đầu tư xây dựng trạm dừngnghỉ chính thức. Trạm dừng nghỉ tạm được thi công nước rút trong vòng chỉ 20 ngày, bố trí khu vệ sinh sạch sẽ, kéo điện lưới, lắp đặt điều hoà, khoan giếng nước sâu gần 300m để khắc phục khó khăn về nguồn nước vận hành trạm dừng nghỉ
